poniedziałek, 1 kwietnia 2013

O efektach - dalszy ciąg

Zimowe święta, wyjazd, dostęp do Internetu ograniczony i blogowanie w poniedziałek miast w niedzielę, zawsze to jakaś odmiana. O efektach pisania część dalsza, jeszcze wciąż teoretycznie, aby lepiej zrozumieć temat. Tym razem skupię się na miejscach, w których efekty są wytwarzane. Dla przypomnienia dodam, że opisywanie opieram na dokonaniach Complete Vocal Technique i z nomenklatury tej metody nauczania śpiewu korzystam. W ramach Complete Vocal Institute Cathrine Sadolin wraz ze współpracownikami zidentyfikowała zestaw różnych efektów opisując je oraz dostarczając narzędzi, które pomagają osiągnąć dany efekt.

Jak wcześniej pisałem powstawanie dźwięku odbywa się na niewielkim odcinku dróg oddechowych. Również na tym odcinku mają przyjemność tworzyć się, świadomie bądź nieświadomie, różne efekty. By zobrazować miejsce powstawania danego efektu, w CVT trakt głosowy został podzielony na sześć poziomów.  Na obrazku poniżej zaznaczyłem poszczególne poziomy oraz dla lepszego zobrazowania części traktu głosowego, które uczestniczą w powstawaniu efektów na poszczególnych poziomach.
  1. Poziom 1: poziom wiązadeł głosowych. W tym miejscu powstają takie efekty jak creak, creacking, air added to the voice oraz tak zwane hammer vibratto czyli takie wibrato trochę podobne w brzmieniu do strzelające karabinu maszynowego.
  2. Poziom 2: poziom fałszywych wiązadeł głosowych. W tym miejscu powstaje głównie efekt distortion.
  3. Poziom 3: na tym poziomie w powstawaniu efektów biorą udział takie części krtani jak nagłośna, chrząstka nalewkowata, fałdy nalewkowo-nagłośniowe… uff  i powstają różne odmiany  efektu rattle (arytenoid rattle, salive rattle) oraz growl
  4. Poziom 4: to poziom dolnego gardła, CVT nie identyfikuje żadnych efektów.
  5. Poziom 5: poziom języczka, podniebienia miękkiego, tylnej ściany gardła oraz tylnej części języka. W tych miejscach powstają takie efekty jak uvula rattle (czyli rattle wydobywane z użyciem języczka) back tongue rattle - rattle wydobywane z wykonywane z wykorzystaniem tylnej części języka.
  6. Poziom 6: pozostała część traktu głosowego tutaj głównie tworzone są samogłoski oraz zmianie ulega barwa głosu czyli jaśniej lub ciemniej.

Inne efekty takie jak grunt, scream, vocal breaks czy laryngeal vibratto (wibrato z krtaniowe) powstają z wykorzystaniem różnych poziomów.

Można sobie zadać pytanie, po co wchodzić w szczegóły, poznawać budowę traktu głosowego czy skupiać się na jakiś chrząstkach, przecież do śpiewania nie jest to konieczne. Zapewne znalazłoby się wielu ciekawych artystów, którzy  nie zawracali sobie tym głowy. No cóż, nawet jeśli nie jest to konieczne, to może się okazać pomocne. Moim zdaniem znajomość miejsc, w których powstają poszczególne efekty pomaga zarówno je znaleźć u siebie jak i eliminować błędy w czasie nauki. Pamiętam też z fizyki, że gdy umiesz teorię praktyka staje się znacznie prostsza.

Śpiewnie pozdrawiam. :)

11 komentarzy:

  1. Kiedy można się spodziewać artykułu praktycznego? :)

    OdpowiedzUsuń
  2. Trzeba mi czasu, ale będą praktyczne aspekty niebawem. :)

    OdpowiedzUsuń
  3. Nie mogę się doczekać! :P

    OdpowiedzUsuń
  4. Super blog :D mam tylko prośbę: czy mógłbyś mi napisać jakimi mniej więcej efektami posługuje się Billie Joe Armstrong? jestem zielony w śpiewaniu, więc muszę prosić kogoś o pomoc :D z góry dzięki, mam nadzieję że się nie naprzykrzam tą prośbą :D pozdro

    OdpowiedzUsuń
  5. Dzięki. BJ śpiewa często w curbingu (dość jasnym) ale i neutralem i overdrive, zależy od utworu. Efekty, to słyszę delikatne distortion czasem creak. Nie szaleje jakoś wokalnie często dość czysto i jasno śpiewa np tu: http://www.youtube.com/watch?v=sN0b-adUt9I

    OdpowiedzUsuń
  6. Dzięki stary, jesteś wielki :D

    OdpowiedzUsuń
  7. Nie wiem czy to tutaj adekwatny bedzie komentarz,ale mam nadzieje, ze sie nie pogiewasz:)) chodzi mi ot oc stakiego - bylam raz na zajeciach CVT i pytalam sie, jaki efekt to jest http://www.youtube.com/watch?v=mh8MIp2FOhc - 4 minuta rowno, dowiedzialam sie ze to jest flazolet...? a czy wobec tego nie jest to to samo czeog na potege uzywa steven tyler, chodzi mi o te jego wrzaski, nie wiem jak to nazwac, myslalam ze to jest tryb edge moze, ale to chyba jakis efekt...? moglbys mi to pokrotce nakreslic? kiedy jest efekt, a kiedy tryb edge, i w ogole jakiego rodzaju to sa efekty (moze na przykladzie tego u bon jovi i aerosmith dream on http://www.youtube.com/watch?v=hHRNSeuvzlM 3:32?

    pozdrawiam i z niecierpliwoscia czekam na rozjasnienie w moim metliku :D

    OdpowiedzUsuń
  8. Według CVT są 4 tryby, w których się śpiewa - neutral, curbing, overdrive i edge. Każdy tryb inaczej brzmi i kieruje się innymi zasadami. Generalnie CVT próbuje opisać, wprowadzając własne pojęcia, to jak człowiek śpiewa. Zatem według CVT zawsze śpiewasz w jakimś trybie. Do tego dochodzą efekty czyli coś co "nakładasz" na tryb. Tak jak gdy śpiewasz przez mikrofon dodajesz pogłos, echo czy chorus etc. tak możesz na swój czysty głos nałożyć efekt wytworzony w trakcie głosowym. Czyli na początku jest tryb a później efekt. Oczywiście ponieważ to się dzieje w organizmie więc nie jest takie proste jak dołożenie pogłosu, gdy się śpiewa przez mikrofon. W głosie efekty się mieszają i zwykle wokaliści używają kilku na raz. Dodatkowo CVT to tylko próba opisania tego co się dzieje. Ciągle jest rozwijane i nie jest powiedziane, że jest to najlepszy sposób opisu śpiewu....

    W próbkach dla mnie, Bon Jovi wrzeszczy w neutralu dodając distortion. Flageolet to nie jest efekt, tylko specyficzne zachowanie wiązadeł głosowych. Moim zdaniem CVT dobrze nie tłumaczy co to jest flageolet. Trochę to u nich zagmatwane. Często flageolet jest traktowany jak whistle voice czyli takie hiper wysokie nuty u mężczyzn i kobiet. Ja u Bon Joviego nie słyszę whistle bo to dość nisko. Raczej neutral z distortion. Co do Tylera to dokładnie to samo tylko znacznie wyżej. :)

    OdpowiedzUsuń
  9. Chciałem napisać ze na serio twój blog jest świetny. Dzięki za tak dokładne opisanie wszystkiego o efektach wokalnych, bardzo mi to pomogło. Mam tylko jedno małe pytanie, a mianowicie czy wiesz może z jakich efektów korzysta np. tutaj: ( http://www.youtube.com/watch?v=BP49gxxBCzU) Hansi Kursch. Od fragmentu 1:04. Ciężko mi bardzo wyczuć którego efektu używa wokalista byłbym niezmiernie wdzięczny za pomoc :)

    OdpowiedzUsuń
  10. Dzięki. Dla mnie używa distortion. W górnych partiach krzyczy z przesterem. Generalnie podstawą takiego wrzeszczenia jest przester. Musi wpisywać się w stylistykę. Tu jest dość dużo przesteru, bo muzyka jest dość mocna. Do tego dochodzi edycja wokalu, podbicie odpowiednich częstotliwości, dodanie dubli (kilka razy nagrane te same partie), pogłos, to sprawia, że głos brzmi potężniej i dość trudno "podrobić" takie efekty samemu. Najlepiej byłoby słuchać czystych tracków, ale do takich nie ma dostępu... albo rzadko do starych nagrań.

    OdpowiedzUsuń
  11. Ok, wielkie dzięki.

    OdpowiedzUsuń